Bướu giáp (bướu cổ/bướu tuyến giáp) là một trong những dạng rối loạn tuyến giáp phổ biến, phần lớn người bệnh có bướu tuyến giáp lành tính, có thể điều trị đơn giản, nhưng cũng có thể thuộc dạng ác tính.
Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi:
Chuyên gia Ngoại Lồng ngực – Mạch máu
Khoa Ngoại Tổng hợp
1. BƯỚU GIÁP NHÂN LÀ GÌ?
Tuyến giáp là một phần của hệ thống các tuyến nội tiết, được tạo nên từ các tuyến tiết ra nhiều loại hormone khác nhau và hòa lẫn vào máu. Hormone tuyến giáp giúp kiểm soát sự trao đổi chất trong cơ thể. Nếu tuyến này sản xuất không đủ (tình trạng suy giáp), mọi thứ sẽ diễn chậm hơn kể cả nhịp tim và có thể bị táo bón. Ngược lại, nếu tuyến này sản xuất quá mức (tình trạng cường giáp) mọi thứ diễn ra một cách tăng tốc, nhịp tim trở nên nhanh hơn nhiều và có thể bị tiêu chảy.
Nhân tuyến giáp hay còn gọi là bướu giáp nhân là sự phát triển bất thường của các tế bào tuyến giáp, hình thành nên một hoặc nhiều nốt.
Nhân tuyến giáp là sự phát triển quá mức của các tế bào tuyến giáp, có thể có một nhân gọi là bướu giáp đơn nhân hoặc nhiều nhân gọi là bướu giáp đa nhân. Khoảng 5% trong bướu giáp nhân có thể chuyển thành ung thư.
2. CÓ NHỮNG LOẠI NHÂN TUYẾN GIÁP THƯỜNG GẶP NÀO?
Một số loại nhân tuyến giáp thường gặp là:
- Nhân keo: Đây là sự phát triển quá mức của các mô tuyến giáp bình thường, nhưng tăng trưởng này là lành tính. Chúng có thể phát triển lớn hơn, nhưng không phát triển xâm lấn ra ngoài bao tuyến giáp.
- U nang tuyến giáp: Đây là tổ chức nang trong đó có chứa dịch hoặc dịch lẫn tổ chức đặc của tuyến giáp.
- Các nốt viêm: Những nốt này phát triển là kết quả của viêm mạn tính lâu dài, có thể gây đau hoặc không.
- Bướu giáp đa nhân: Đôi khi tuyến giáp phát triển tạo thành nhiều nốt, tuy nhiên những trường hợp này phần lớn là lành tính.
- Cường giáp: Tuyến giáp phát triển bất thường làm sản xuất hormone nhiều hơn bình thường mà không quan tâm đến các cơ chế kiểm soát bình thường của cơ thể, điều này tạo nên bệnh gọi là cường giáp. Bệnh cường giáp có thể ảnh hưởng đến tim làm tim đập nhanh, hoặc ngừng tim đột ngột, cao huyết áp, loãng xương và các vấn đề sức khỏe khác.
- Ung thư tuyến giáp: Gặp khoảng 5% tỷ lệ bướu giáp nhân.
3. YẾU TỐ NGUY CƠ CỦA NHÂN TUYẾN GIÁP
Nhân tuyến giáp có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, hầu hết không rõ nguyên nhân. Một số yếu tố nguy cơ của nhân tuyến giáp là:
- Gia đình: thường gặp ở người có anh chị em, cha mẹ mắc bệnh bướu giáp.
- Nữ giới thường gặp hơn nam giới.
- Có yếu tố phơi nhiễm phóng xạ: chụp X-quang, CT-scan vùng cổ, xạ trị vùng cổ…
- Chế độ ăn thiếu iod.
NHÂN TUYẾN GIÁP ẢNH HƯỞNG ĐẾN NGƯỜI BỆNH NHƯ NÀO? LÀM THẾ NÀO NGƯỜI BỆNH BIẾT BỊ MẮC BƯỚU GIÁP NHÂN?
Đa số bệnh nhân phát hiện nhân giáp là khi đi khám sức khỏe tổng quát siêu âm tuyến giáp. Những nhân giáp nhỏ lành tính thường không có triệu chứng trên lâm sàng.
Với những nhân to thì bệnh nhân có thể thấy các biểu hiện:
- Khó nuốt hoặc khó thở
- Khàn giọng hoặc thay đổi giọng nói
- Đau cổ
- Tuyến giáp lớn
Những nhân giáp có đi kèm sự bất thường của hormone tuyến giáp (cường giáp hay suy giáp) thường có các triệu chứng toàn thân khác.
Cường giáp (Các nốt quá sản tuyến giáp có thể dẫn đến sản xuất quá nhiều hormone tuyến giáp)
- Khó chịu/ hồi hộp
- Yếu cơ/ run cơ
- Mất kinh nguyệt hoặc số lượng ít
- Giảm cân
- Khó ngủ
- Tuyến giáp lớn
- Giảm hoặc mất thị lực
- Ăn nhiều hoặc giảm cảm giác thèm ăn
- Khó thở
- Da ngứa
- Tóc mỏng thưa
- Da đỏ hồng vùng mặt, cổ ngực
- Đánh trống ngực (nhịp tim nhanh, không đều)
Suy giáp (nồng độ hormone giảm sút)
- Cảm giác mệt mỏi
- Kinh nguyệt kéo dài
- Hay quên
- Tăng cân
- Da khô, thô, tóc mỏng – dễ rụng tóc
- Giọng khàn
- Không chịu được lạnh
- Táo bón
- Phù
5. ĐIỀU TRỊ BƯỚU GIÁP NHÂN NHƯ THẾ NÀO?
Điều trị bướu giáp nhân và ung thư giáp hiện nay đã có những tiến bộ vượt bậc sóng cao tần RFA, phẫu thuật, liệu pháp iốt phóng xạ,… Việc điều trị bướu giáp nhân sẽ phụ thuộc vào tình trạng của tuyến giáp.
Theo dõi sát: Có thể không điều trị mà theo dõi khám định kỳ trong trường hợp nhân tuyến giáp không lớn, nồng độ hormone không thay đổi, không phải ung thư tuyến giáp.
Điều trị bằng iod phóng xạ: Các bác sĩ sử dụng iod phóng xạ để điều trị các nhân tuyến giáp và cường giáp. Iod phóng xạ được hấp thu vào tuyến giáp và làm cho các nhân tuyến giáp nhỏ lại. Phụ nữ mang thai và cho con bú không nên sử dụng phương pháp này.
Phẫu thuật: Loại bỏ các nhân tuyến giáp bằng phẫu thuật là cách điều trị tốt nhất, đặc biệt là trong ung thư tuyến giáp hoặc tuyến giáp lớn gây chèn ép làm khó thở – khó nuốt. Trong một số trường hợp bác sĩ khám lâm sàng nghi ngờ ung thư giáp nhưng các xét nghiệm không cho kết quả chính xác, bác sĩ có thể tiến hành phẫu thuật để làm xét nghiệm mô bệnh học cho kết quả chẩn đoán chính xác hơn.
Theo bác sĩ Huỳnh Như Quốc Hùng, bướu giáp nhân lành tính nếu kích thước nhỏ, người bệnh có thể dùng thuốc điều trị, theo dõi thường xuyên. Tuy nhiên, nếu kích thước khối u lớn sẽ gây ảnh hưởng đến chức năng tuyến giáp khi này người bệnh cần phải có sự can thiệp của phẫu thuật.
Bên cạnh các phương pháp phẫu thuật truyền thống như mổ nội soi, mổ mở, hiện nay phương pháp đốt sóng cao tần u lành tuyến giáp đang được triển khai rộng rãi mang lại kết quả điều trị rất khả quan.
Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn đã áp dụng thường quy phương pháp đốt u lành tuyến giáp bằng sóng cao tần mang lại nhiều lợi ích cho người dân trong khu vực
Với mong muốn mang đến nhiều lựa chọn y tế tiên tiến cho người dân khu vực, Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn Nha Trang đã triển khai thường quy kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần RFA trong điều trị u tuyến giáp lành tính. Với phương pháp này sau điều trị không để lại bất kỳ vết sẹo vùng cổ (đảm bảo tính thẩm mỹ). Thời gian phục hồi nhanh, có thể ra về trong ngày do không phải gây mê, không gây suy chức năng tuyến giáp. Đặc biệt, chi phí tương đương hoặc thấp hơn phẫu thuật.
Tại BVĐK Sài Gòn Nha Trang, bệnh nhân bướu giáp được điều trị trực tiếp với Chuyên gia Ngoại Lồng ngực – Mạch máu – BSCKII Huỳnh Như Quốc Hùng bằng các phương pháp mới an toàn, hiệu quả, phù hợp chỉ định mang lại hiệu quả cao trong điều trị.
Để biết thêm thông tin chi tiết quý khách vui lòng liên hệ hotline 02583 898789 hoặc gửi câu hỏi trực tiếp về Fanpage Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn Nha Tran